YÜZMEDE UZUN SÜRELİ SPORCU GELİŞİMİ
Her şeyin çok kısa sürede elde edilmeye çalışıldığı günümüz dünyasında, ülkemizde de özellikle sporda başarıyı çabucak elde etme isteği, başarıları olimpik düzeye taşıyamamanın en önemli nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır.
Unutulmamalıdır ki kalıcı başarıların temelinde doğru yapılanma ile uzun vadeye yayılmış süreklilik arz eden çalışmalar yatmaktadır.
Yapılan araştırmalar sporcuların elit seviyede performanslar elde edebilmeleri ve kendi maksimum yetenek ve becerilerini ortaya koyabilmeleri için yaklaşık 10 yıl veya 10.000 saat antrenman yapmaları gerektiğini ortaya koymaktadır.
10 yıl veya 10.000 saat antrenman ve yarışmaları kapsayan bu süreç, tüm detayları ile en doğru şekilde planlanmalıdır.
Bu planlama; kulüp, antrenör, sporcu ve ailenin birlikte ve ortak hareket etmesi ile gerçekleşebilecek, dişlilerden birinin aksadığı durumda ise sekteye uğrayacak özel bir süreçtir. Tabi ki ülkemizde sosyal yapı, eğitim sistemi, spora bakış gibi etkenler süreci başlı başına zora sokmaktadır. Biz antrenörlerin görevi bu etkenlere karşı çözümler üretmektir.
Uzun Süreli Sporcu Gelişim modeline göz atacak olursak, sürecin bir çok evreden oluştuğunu görebiliriz.
TEMEL MOTORİK BECERİLERİN EĞLENCELİ İŞLENİŞİ Bu dönem, çocuklara temel motorik becerilerin oyun formatında eğlenceli bir şekilde öğretildiği dönemdir. Bu dönem süresince çocuklara sadece yüzme ile kısıtlı tutulmadan bir çok beceri edindirilmelidir. Denge, koşma, sıçrama, atlama ve esneklik gibi becerileri bunlara örnek olarak verebiliriz.
1. DÖNEM: ÖĞRENMEK İÇİN ANTRENMAN YAPMAK Erkeklerde 9-12, bayanlarda 8-11 yaş dönemini kapsar.
Tamamen yüzme sporuna özgü becerilerin temel unsurlarının en iyi şekilde öğretildiği, dört yüzme branşının tekniklerinde uzmanlaşma sağlanmasına önem verildiği ve ayrıca sporcunun katıldığı yarışmalarda ana amacın nasıl yarışılacağının öğrenilmesi olduğu bu dönem, her yönüyle bir öğrenme dönemidir. Özellikle teknik gelişim açısından çok önem taşıdığı için bu dönem süresince veli ve antrenörlerin sabırlı olması gerekmektedir.
2. DÖNEM: ANTRENMAN YAPMAK İÇİN ANTRENMAN YAPMA DÖNEMİ Erkelerde 12-16, bayanlarda 11-15 yaş dönemini kapsar.
Bu dönemde yüzücüye doğru bir aerobik temel oturtmak ve kuvvet çalışmalarının öğretilip uygulanmasına başlamak, süratin geliştirilmesinde kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca yarışma öncesinde ve sonrasında yapılması gerekenler konusunda bazı temel prensipler sporcuya benimsetilmelidir. Bu dönemin hızlı büyüme ve boy uzama dönemi olduğunu unutmadan, yapılacak olan çalışmalarda bu noktaya dikkat edilmesi gerekmektedir. Haftalık antrenman sayı ve süreleri bu dönemde oldukça artacaktır. Sporcu ve aileye bu konu nedenleriyle birlikte detaylı şekilde açıklanmalıdır.
3. DÖNEM: YARIŞMAK İÇİN ANTRENMAN YAPMA DÖNEMİ Erkeklerde 16-18, bayanlarda 14-16 yaş dönemini kapsar.
Bu, artık yarışmaların ön plana çıktığı dönemdir. Bu zamana kadar benimsetilen tüm özelliklerin pekiştirildiği ve yarışmalarda uygulanmaya başlandığı, yarışma stratejilerinin oluşturulmaya başlandığı ve teknik-taktik ve zihinsel olarak gelişim içeren dönemdir. Bu dönemde ailenin desteğinin de üst seviyede olması çok önemlidir.
4. DÖNEM: KAZANMAK İÇİN ANTRENMAN YAPMA DÖNEMİ
Erkeklerde 18+, bayanlarda 16+ yaş dönemini kapsar.
Üst düzey tecrübe kazanmanın hedeflendiği, tamamen kazanmaya yönelik antrenmanların yapıldığı, becerilerin en üst seviyeye çıkarıldığı, çalışmaların sporcuya özel ve kazanmaya özel olarak hazırlandığı ‘elit sporculuk’ dönemidir. Bu seviyeye ulaşan sporcular için bir diğer başarı da eriştikleri seviyeyi koruyabilmektir.
Görüldüğü üzere, uzun süreli başarı için süreçler her dönemde farklılıklar göstermektedir. Döneminde doğru oluşturulmamış yetiler, eksik veya fazla yapılan çalışmalar bir sonraki dönemde sorunlara neden olacaktır.
Özellikle çocuklarımız açısından en önemli konu, ailelerinin her koşulda onları desteklediklerini hissetmeleridir. Çünkü bu uzun yolda inişler ve çıkışlar her zaman yaşanacaktır. Bu süreçlerin üstesinden gelebilmek ancak destekle mümkündür. Maalesef ülkemizde, özellikle de İstanbul gibi büyük şehirlerde spor yapmak, başarı elde etmek ve bunu da eğitim ile iç içe sürdürebilmek büyük fedakarlıklar gerektirmektedir. Bu saygı duyulması gereken bir başarıdır.
Sporda başarının kalıcı ve sağlıklı olması, uzun süreli sporcu gelişimi ile elde edilebilir; en doğru yol budur. Amerikan Olimpik Yüzme Milli takımının yaş ortalamasının 24 olduğu unutulmamalıdır. Umarım bizler de bir gün o yaş ortalamalarını yakalayabilecek düzeyde sporcular yetiştirebiliriz.
Tüm hayatımızda kalıcı başarılar elde edebilmemiz dileğiyle.
